Giai đoạn 1960

Thời kỳ xây dựng CNXH ở Miền Bắc, đấu tranh giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước

Xét thấy các điều kiện cần thiết đã đủ, Bộ Giao thông vận tải đề nghị và ngày 24/03/1962 Thủ tướng Chính phủ đã kí quyết định số 42/CP chính thức thành lập Trường Đại học Giao thông vận tải.

Quyết định số 42/CP ngày 24/3/1962 của Hội đồng Chính phủ về việc thành lập Trường Đại học Giao thông vận tải

Sau khi trường Đại học GTVT được chính thức thành lập, bộ máy quản lý ban đầu gồm: Ban giám hiệu, một số phòng ban chức năng như (Hành chính- Quản trị, Giáo vụ, Tổ chức nhân sự...), các khoa Công trình, Cơ khí, Vận tải và các Bộ môn cơ bản. Hiệu trưởng đầu tiên là Ông Nguyễn Kha, Hiệu phó là Ông Nguyễn Nhật Quang và Ông Bùi Thu.

Đảng bộ Trường lúc đầu mới chỉ là một Chi bộ với 10 đảng viên (năm 1960), đến đại hội lần thứ nhất( ngày 12 tháng 1 năm 1962) đã trở thành Đảng bộ cơ sở với 199 đảng viên gồm 13 Chi bộ ( 2 Chi bộ cơ quan và 11 Chi bộ sinh viên), sau đó tăng lên 433 đồng chí ( năm 1963). Ông Bùi Thu (Hiệu phó) giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy.

Những giáo viên đầu tiên của Trường năm 1960 – 1961 (Giáo viên Điện – Vận tải)

Thời điểm mới thành lập tài liệu tham khảo, giáo trình, bài giảng còn rất thiếu; hệ thống phòng thí nghiệm, xưởng thực tập nghèo nàn nên Ban Giám hiệu xác định chủ trương tinh giảm lý thuyết, chọn lọc, cố gắng đưa các ví dụ thực tế sản xuất vào bài giảng để minh họa; Tăng cường đưa sinh viên ra hiện trường vừa học vừa làm; đồng thời mở nhiều lớp bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, bồi dưỡng chuyên môn, ngoại ngữ cho giáo viên. Trường cũng động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên biên dịch tài liệu, sách giáo khoa, sách tham khảo của nước ngoài (chủ yếu là sách của Liên Xô cũ và Trung Quốc) làm tài liệu giảng dạy, tài liệu tra cứu cho giáo viên và sinh viên.

Từ năm 1964, hoạt động mọi mặt của nhà trường đi dần vào nề nếp, các ngành đào tạo tăng từ 04 ngành (năm 1962) đến 13 ngành và sau đó là 20 ngành (năm 1971). Nhà trường đã đề nghị Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp và Bộ Giao thông vận tải cho phép được cử một số giáo viên giỏi đi làm nghiên cứu sinh ở nước ngoài.

Năm 1965 trường bắt đầu tuyển sinh các ngành Kinh tế Vận tải ô tô, Kinh tế Vận tải sắt, Kinh tế xây dựng. Các chuyên gia Liên Xô cũ đã tận tình giúp đỡ nhà trường xây dựng kế hoạch học tập, nội dung chương trình các môn học của các ngành này.

Đoàn chuyên gia Liên Xô sang làm việc với Khoa Vận tải - Kinh tế (1962)

Tháng 8 năm 1964, Đế quốc Mỹ bắt đầu cho máy bay đánh phá miền Bắc, Nhà trường vừa phải tiếp tục công tác đào tạo, vừa phải lập kế hoạch ứng phó với các tình huống xấu nhất khi cả nước ở trong tình trạng chiến tranh. Các lớp chuyển cấp và các lớp cầu đường chính quy được rút ngắn thời gian đào tạo để sẵn sàng cung cấp cán bộ kỹ thuật cho quân đội và Bộ giao thông vận tải, tham gia mở đường, bắc cầu phục vụ sản xuất và chiến đấu.

Cuối năm 1964, Trường đã cử ba đoàn giáo viên và sinh viên khoa Công trình đến các công trường 111, 112 ở Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái để tham gia khảo sát, thiết kế và thi công các tuyến đường ô tô vùng Tây Bắc.

Ban Giám hiệu Nhà trường họp bàn về việc đi sơ tán

Phạm vi và tần suất đánh phá của máy bay Mỹ ra miền Bắc ngày càng mở rộng, khả năng nhà trường phải sơ tán đã rõ, Ban Giám hiệu đã cử một số đoàn cán bộ đi khảo sát tìm địa điểm đặt trường ở nhiều địa phương, cuối cùng Đảng ủy và Ban Giám hiệu quyết định đưa trường về vùng Mai Sưu ( huyện Lục Nam, tỉnh Hà Bắc). Riêng Khoa Tại chức thì sơ tán về Hát Môn (huyện Phúc Thọ, tỉnh Hà Đông).

Hợp tác xã tháng 8 - Mật danh của Trường tại nơi sơ tán Mai Sưu

Chỉ trong vòng ba tháng, hàng trăm tấn thiết bị, vật dụng, hơn một nghìn người (gồm cả trẻ con, người già) đã vượt qua hơn 100 km đường nhiều đèo, dốc, sông, suối đến nơi tập kết an toàn. Các đơn vị được bố trí trên một địa bàn rất rộng gồm 4 xã Trường Sơn, Hùng Sơn, Bắc Sơn, Mai Sơn; mỗi khoa cách nhau cả chục kilomet. Cán bộ, giáo viên, sinh viên bắt tay vào xây dựng nhà ở, nhà ăn, lớp học, hầm trú ẩn, giếng nước..., vật liệu xây dựng là tranh, tre, nứa, lá khai thác trong rừng ở ngay nơi sơ tán.

Thầy và trò Nhà trường vào rừng khai thác tre nứa xây dựng Trường ở nơi sơ tán